Wulfstan
Wulfstan to podróżnik, prawdopodobnie anglosaski, który ok. roku 890 odbył żeglugę z Hedeby na Półwyspie Jutlandzkim (dzisiejsza Dania) w kierunku wschodnim, wzdłuż południowego wybrzeża Bałtyku, w celu zebrania informacji geograficznych na temat ziem nadbałtyckich. Po siedmiu dniach żeglugi Wulfstan dotarł do ziem zamieszkanych przez Estów (Prusów) oraz do portu Truso położonego nad jeziorem Druzno.
Następstwem podróży było opisanie podróży przez podróżnika, wraz z dokładnym opisem osady Truso i niektórych zwyczajów Estów. Król Wesseksu Alfred Wielki zawarł relację Wulfstana z tej podróży, gdy uzupełniał dzieło późnorzymskiego historyka Pawła Orozjusza Historia przeciw poganom opisem ziem Europy Północnej. Fragment opisu podróży z relacji Wulfstana, z wzmianką o Polsce znajduje się w podróżach Othera i Wulfstana wydanych w "Hermesie" Alfreda
.
Tłumaczenie pierwsze
wg Michała Wiszniewskiego Historya literatury polskiéj Autorzy Michał Wiszniewski
Inne tłumaczenie
Wulfstan (...) wyruszył z Haede [duńskie Hedeby], że przybył do Truso w siedem dni i nocy: A Słowiańszczyznę [dosłownie "kraj Wenedów"] mieliśmy aż do ujścia Wisły przez cały czas po prawej stronie. Wisła ta jest wielką rzeką i przez to dzieli Witland i kraj Słowian ["Wenedów"]. A Witland należy do Estów [chodzi o ludy bałtyjskie]. A taż Wisła wypływa z ziemi Słowian i spływa do Zalewu Estyjskiego [dosłownie "Morze Estyjskie"], a ten Zalew Estyjski jest co najmniej piętnaście mil szeroki. Od wschodu spływa tutaj do Zalewu Estyjskiego rzeka Ilfing [czyli rzeka "Elbląg"] - z tego jeziora nad którego brzegiem stoi Truso [jezioro Druzno]. I schodzą się tutaj w Zalewie Estyjskim na wschodzie rzeka Ilfing z kraju Estów i na południu rzeka Wisła z kraju Słowian. Tutaj zaś Wisła zabiera rzece Ilfing jej nazwę i spływa z tego zalewu do morza na północnym zachodzie. I dlatego nazywa się Wisłoujście. (...)
(Przekład G. Labuda, Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów Słowiańszczyzny, Warszawa 1961)
Od lat 30. XIX w. trwały spory o miejsce, w którym niegdyś istniała legendarna osada. Dopiero w 1982 roku, udało się odnaleźć ślady osady. Dokonał tego dr Marek Jagodziński, archeolog Muzeum w Elblągu.
Opr. A. Fulasrz na podst. Wikipedia, Ilustracja: Prusy, Ortelius, 1595 (1609/1612) Prusy, Ortelius, 1595 (1609/1612)
Przypisy
Marek Jagodziński: Truso. pradzieje.pl. [dostęp 2013-06-18].
Andrzej Markert. Truso – zaginiony port. „Sprawy Nauki”. Nr 12/2004, 2004-12-22. Biuletyn Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Marek Franciszek Jagodziński, Truso. Między Weonodlandem a Witlandem, przedm. Maria Kasprzycka; posł. Władysław Duczko; tł. Urszula Chybowska; Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu, Wydawnictwo Tekst, Elbląg-Bydgoszcz 2010 ISBN 978-83-7208-208-4