Gazeta codzienna

Sztuka. Kultura. Nauka.

* * *
Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej. Od 3 stycznia 1661.
niedziela, 12 Maj, 2024 - 12:53

Historia Chrobacji w źródłach

pon., 22/07/2013 - 13:19

Ze wszystkich narodów Słowiańskicb, któ- 
re niegdyś w Polszczę osiedli , naydawniey- 
si były Syrbowie i, Chrobaci; lecz po- 
minąwszy pierwszych, mówić tu bede o dru- 
g:ich , jako pierwotnych mieszkańcach tey cze- 
licł Polski y która poźniey nazwana była Ru- 
siaCzerwona. Chrobaci, wygnani od Tur- 
ków czyli Chazarów, niegdyś powyzey 
morza kaspiyskiego mieszkających, z krajów 
nadwołgańskich w Azyi, szukając sobie no- 
wych siedlisk zajęli krainy, pod górami kar- 
packiemi; to iest , te część Sarmacyi , (poźniey 
Polski) która od zachodu kray Franków, to 
i«st, teraźnieysze Niemcy; od południa zaś 
Pannonią, czyli teraźnieyszych Węgrów mia- 
ła w swem pograniczu; jak świadczy Far lat 
Tomo I. Illyrici Sacri , wspierając się na pi- 
śmie uczonego Cesarza Carogrodzkiego Kon- 
stantyna Porfirogenety, rfć administran- 
do Imperia^ któremu nazwisko Chrobatów 
znajome było jeszcze w IX. Wieku. Karpackie 
góry, nazywały się dawniey Bieskidy, czy- 
li Biesciady, od narodu Sarmackiego Bie- 
sów*), przy tychże górach mieszkających, 
których Ftolomeusz naydaM^iieyszy zie- 
miopis grecki wylicza, a Kluweriusz ła- 
ciński, pod ogólna nazwa Bas tarn ów słusz- 
nie wymienia. Owszem i tablica geograficz- 
na^ w III. * Wieku po Chrystusie ułożona (po-^ 
spolicie Tabula Peutingeriana nazwana) 
tymLe górom harpackim nazurę gór Bastar- 
skich przysądza. ZaTrajana Cesarza, oko- 
ło Dniestru i gór wspomnionych , siedział 
naród starmacki Karpów czyli Karpianów, 
tam gdzie teraz Pokucie , który tymże gó* 
róm, odmiany przezwiska naKarpackie, stał 
się przyczyna. Ci Karpowie ieszcże za Gal- 
liena Cesarza wypadali za Dunay; Aure- 
li a n część ich przeniósł do Mezyi (teraz- 
nieyszey Serwii), a ci co dotąd pozostali , 
za zezwoleniem Dyoklecyana, z całym na- 
rodem swoim y przeszli za t0nze Dnnay^ Chro- 
baci potem , gdy się w te kraje posunęli j od 
nich gfóry karpackie , z nie "wielkę ^ lecz zwy- 
czayna w języku słowiańskim odmiana ^ Ch r o- 
b a c k i c h wzięły nazwisko. Juz na początku 
VII. wieku y za panowania Herakliusza Ce- 
sarza y ta część słowiańskiey ziemi , która się 
od Podgórza Ruskiego i Krakowskiego ku pół- 
nocy rozciągała, i inne okoliczne .zawierać 
musiała kraje y Dniestru tez ieźli ni^ wiele, 
toć prz3maytnniey źródła jego, swojemi zay- 
mować osadami, w starożytności Chroba- 
cya Wielka*) nazwana była. Dzieliła się* 


¦) Do tey Chrobacyi Wiclkiey, narady słowiańskie 
nie z Kroacyi ani z Dalmacyi, jak niektórzy myl- 
nie rozumieli, lecz prosto z' Azji przyszli. Kroacya 
terażnieysza poczęła imię Chtobacyi nosić za czas^ 
Herakliosza Cesarza , gdy jiilka słowiańskich familii 
wyszedłszy z Clurobacyi Wielkićy^ (leźęcćy tam gdzie 
teraz Podgórze ruskie $) doDaImacyi| wygnali z tamtąd, 
Awarów, naród silny, w ruskich pismach Obry, 
( Olbrzymi ) zwanych , i za dozwoleniem tegoż Cesarza 
^osiadłszy w tym kraju około roku 680 , Aazwisko jey 
ona na białą i czerwona. Pierwsza być mu- 
siała tam, g'dzie niegdyś Województwo Kra- 
kowshie, czego ślady zostały dotąd przy mia- 
stach 13 i 1 g h u *) ilfiatey. Drugiey ognalnem 
^nazwisbiem oznaczano kraje, gdzie się Ha- 
licz, Wlodziemierz, Chełm, Podole i 
Wołyń znayduje. Grecy nazywali ia Chro- 
bacya Czerwoną, a Itiisini Czerwień- 
sltiem, Itt['*rej>'o nazwiska początek wywodzą 
nięhtói-zy od ziela Czerwca ( isnszenilU pol- 
«kiey ) łittire ziemia tameczna obficie wyda- 
wała. Obie te Chrobacye około r. 959 mia- 
ły swego własnego Kiazecia , propriam prin~ 
ceps, ^ah mówi wyzey wspomuiony Kon- 
stantyn Porfirog.' Należały zaś według 
niego, nie doltusinów, lecz do Ottona I. 
Cesarza niemieckiego, który wojował szczę- 
śliwie ze słowianami , a przy jawney mocy 
łącząc gorliwość nawracania pogan do wiary, 
"wszystkie ich kraje chciał mieć sobie podle- 
głe. Ten zaś proprius Princeps nie byl w sa- 
tney rzeczy kto inny, jak tylko panujący pod 
tenczes w Polszczę Ziemomysł syn Lesz- 
ka IV. z domu Piastów , a oyciec Mieczysława 
I. Clirzescianina. Panowali wiec Polacy nad 
Clirobacyą przynaymniey od Ziemowita udziel- 
nie, ąz do Mieczysława, za którego ona do- 
piero odmieniać poczęła nazwisko pierwiast- 
kowe, gdy jako się wyzey rzekło opanował 

 

źródło: archiwum